fot. Fotolia Nie byłoby problemu, gdyby każdy z nas miał identyczną grupę krwi i czynnik Rh. Tak jednak nie jest. Dziecko dziedziczy je, podobnie jak inne swoje cechy, po rodzicach. Jego krew może być więc podobna do krwi mamy albo taty. Różnice te odzwierciedlają oznaczenia: A, B, AB, 0 oraz Rh+, Rh–. Na tej podstawie mówi się o zgodności pomiędzy grupami. Ale nawet niewielkie rozbieżności mogą mieć duże to oznacza w praktyce? To, że krwi nie można mieszać ze sobą. Organizm zabezpiecza się przed tym na dwa sposoby. Z jednej strony w krwinkach czerwonych znajdują się substancje zwane antygenami, które – gdy dostaną się do krwiobiegu osoby o innej grupie – wywołują alert w jej układzie obronnym. Z drugiej – w osoczu występują naturalne przeciwciała gotowe rozpoznać i zwalczyć krwinki pochodzące z obcych tych „zabezpieczeń” jest szczególnie ważne podczas ciąży, kiedy krew mamy i dziecka sąsiaduje ze sobą przez łożysko, a czasem trochę się miesza. Zazwyczaj nie wywołuje to żadnych skutków. Niekiedy jednak właściwości krwi na tyle się różnią, że może wystąpić silna reakcja obronna, określana jako konflikt serologiczny. 1. Konflikt serologiczny - kiedy do niego dochodzi? Jest możliwy tylko przy tzw. ustawieniu konfliktowym. Mówi się o nim, kiedy kobieta, której krew pozbawiona jest czynnika Rh (Rh–), spodziewa się dziecka o Rh+ (odziedziczonego po tacie) oraz przy pewnych różnicach w obrębie grup A, B, AB i 0. Samo występowanie niezgodności pomiędzy krwią mamy i dziecka nie jest równoznaczne z pojawieniem się konfliktu serologicznego. Aby do niego doszło, układ odpornościowy kobiety musi wytworzyć przeciwciała, które byłyby w stanie zaatakować krwinki dziecka. Jest to możliwe dopiero wtedy, gdy wnikną do jej krwiobiegu. Najczęściej dostają się tam podczas porodu, poronienia, przerwania ciąży oraz niektórych zabiegów, takich jak amniopunkcja. 2. Konflikt serologiczny - na czym polega? Mechanizm powstawania konfliktu serologicznego jest podobny do obrony przed wirusami. Dochodzi do ukształtowania się odporności ułatwiającej zwalczenie wroga. Jednak o ile w przypadku drobnoustrojów chorobotwórczych ma to działanie korzystne, to przy konflikcie serologicznym szkodzi, bo wywołuje chorobę dziecka. Nowe przeciwciała, które powstały w wyniku pierwszego kontaktu z obcą krwią, nie giną. Przez wiele lat czekają, by zacząć działać, gdy nadarzy się okazja. Pojawia się ona wraz z kolejną ciążą, o ile powtórzy się ten sam typ niezgodności pomiędzy krwią mamy i dziecka. 3. Konflikt serologiczny - czemu giną krwinki dziecka? Przy ponownym kontakcie z taką samą krwią układ odpornościowy kobiety reaguje ze wzmożoną siłą. Atakuje jednak nie tylko wrogie cząsteczki (antygeny), ale całe krwinki czerwone. Oprócz tych, które dostały się do jej organizmu, zwalcza też krwinki w krwiobiegu dziecka. Jest to możliwe, bo nowe przeciwciała są dużo mniejsze od występujących naturalnie w osoczu. Mogą więc z łatwością przedostać się przez łożysko do krwiobiegu malca. Ten obronny atak prowadzi do choroby hemolitycznej dziecka, która może pojawić się jeszcze przed narodzinami lub po jego przyjściu na świat. W zależności od stopnia nasilenia objawia się anemią albo żółtaczką. Na szczęście można temu zapobiec! 4. Konflikt serologiczny - jak go uniknąć? Najważniejsze jest niedopuszczenie do powstania przeciwciał, a jak już są – najwcześniejsze ich wykrycie. W tym celu będziesz miała robione specjalne badanie krwi – tzw. odczyn Coombsa. Pozwala sprawdzić, czy twój organizm uczula się na antygeny z krwinek dziecka i wykryć przeciwciała. Jeżeli nie masz czynnika Rh, a twój mąż ma, już podczas pierwszej ciąży zostaniesz objęta specjalnym programem profilaktycznym. Oprócz tego, że musisz sprawdzić obecność przeciwciał (co 4-6 tygodni), w 28. tygodniu ciąży, a potem po porodzie dostaniesz immunoglobulinę – podawany w zastrzyku domięśniowym. To zapobiegnie powstaniu odporności. Następnie pół roku po narodzinach maleństwa powinnaś zgłosić się do laboratorium, w którym robiłaś wcześniejsze badania i ponowić próbę na obecność przeciwciał (odczyn Coombsa). Immunoglobulinę powinnaś dostać także po każdym poronieniu oraz przerwaniu ciąży, niezależnie od swojej grupy krwi. Tak prowadzona profilaktyka jest bardzo skuteczna. 5. Konflikt serologiczny - co jeśli dziecko zachoruje? Jeśli uczulenie na krwinki dziecka spowodowało powstanie dużej liczby przeciwciał, lekarze wykonują dodatkowe badania. Określają stężenie barwników żółciowych w wodach płodowych, a nawet pobierają z pępowiny krew maleństwa. Dzięki temu mogą zrobić morfologię oraz określić Rh (grupę krwi dziecka poznaje się zwykle po narodzinach). Po stwierdzeniu konfliktu rozpoczyna się leczenie, które polega na transfuzji wymiennej. Przez pępowinę, pod kontrolą USG, podaje się dziecku krew Rh–, aby nowe krwinki nie były wrażliwe na przeciwciała mamy. Nie obawiaj się, to nie zmieni trwale grupy krwi maleństwa. Po porodzie jego szpik będzie produkował własne krwinki. Tak poważne interwencje są rzadko konieczne. Najczęściej leczy się dziecko już po porodzie. 6. Konflikt serologiczny - jak zmniejszyć ryzyko konfliktu serologicznego? Ograniczenie możliwości wystąpienia konfliktu serologicznego zależy nie tylko od lekarzy. Także ty możesz sama o to zadbać. Sprawdź grupę krwi i czynnik Rh na początku ciąży. Poproś ojca dziecka o zrobienie tych samych badań. Maleństwo może odziedziczyć po nim Rh. Nie ukrywaj przed swoim lekarzem poronienia lub usunięcia ciąży. Po tych zabiegach po prostu musisz w tej sytuacji dostać immunoglobulinę. Domagaj się podania preparatu gamma anty-d w ciągu 48 godzin po porodzie. Wykonaj badania na obecność przeciwciał, które mogły powstać w kontakcie z krwinkami dziecka – zrób je koniecznie aż trzykrotnie w czasie trwania swojej ciąży. W czasie ciąży musisz wyjątkowo dbać nie tylko o swoje zdrowie, ale i zdrowie dziecka. Właśnie z tego powodu powinnaś robić kontrolne badania w danych tygodniach ciąży. Jeśli nie wiesz, co w jakim terminie powinnaś uczynić, skorzystaj z naszego cyklu ciąża tydzień po tygodniu. Dzięki niemu dowiesz się, jak rozwija się twoja pociecha oraz nie umknie ci żadna rzecz, której powinnaś dopilnować!

Czy po laparoskopii zajdę w ciążę? Tak, ciąża po laparoskopii jest możliwa. U wielu kobiet zabieg jest wykonywany właśnie po to, aby umożliwić zajście w ciążę. 2. Jaki czas rekonwalescencji po laparoskopii? Okres rekonwalescencji po zabiegu trwa zwykle do 14 dni. W tym czasie zalecany jest oszczędzający tryb życia. 3.

data publikacji: 13:13 ten tekst przeczytasz w 7 minut Prof. Marzena Dębska wyjaśnia, na czym polega konflikt serologiczny, kto jest najbardziej narażony i jak się go wykrywa. Syda Productions / Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Joanna Myrcha: Pani Profesor na czym polega konflikt serologiczny? Czym grozi i kto jest w grupie ryzyka? Prof. dr hab. n. med. Marzena Dębska: Najczęściej, mówiąc konflikt serologiczny, mamy na myśli sytuację, kiedy kobieta ciężarna wytwarza przeciwciała przeciwko antygenom obecnym na krwinkach czerwonych swojego rozwijającego się dziecka. Antygeny, to struktury na powierzchni komórek, które służą nam między innymi do rozpoznawania naszych własnych komórek. W ciąży istnieje naturalna niezgodność antygenowa między matką i dzieckiem, wynikająca z tego, że dziecko dziedziczy antygeny w połowie od matki i w połowie od ojca. Najczęściej z powodu tych różnic nic się nie dzieje, ponieważ dzięki barierze łożyskowej krew matki nie miesza się z krwią płodu. Aby doszło do konfliktu, układ odpornościowy kobiety musi mieć kontakt z krwinkami dziecka wystarczający do tego, żeby rozpoznać obce krwinki i wytworzyć przeciwko nim przeciwciała. Przeciwciała te będą miały później zdolność przechodzenia przez łożysko od matki do dziecka i atakowania jego krwinek. Konflikt serologiczny może mieć różne podłoże, podobnie jak sama anemia, ale najczęstszym i zarazem klasycznym przykładem i jednego i drugiego jest konflikt w zakresie antygenu D z układu Rh. Antygen ten występuje na powierzchni krwinek czerwonych. Przeciwciała anty-D wytworzone przez matkę przechodzą przez łożysko do krwiobiegu dziecka, gdzie wiążą się z nim, powodując niszczenie krwinek. U dziecka rozwija się stopniowo anemia, jeśli dziecko nie jest leczone, może dojść do dalszych powikłań – powiększenia serca, wodobrzusza, niedotlenienia i obrzęku tkanek. W najcięższych przypadkach anemia może doprowadzić do zgonu wewnątrzmacicznego dziecka lub zgonu noworodka, ale to obecnie niezwykle rzadko się zdarza, ponieważ bardzo skutecznie radzimy sobie z tą chorobą. Dlaczego mówi się, że pierwsza ciąża jest najczęściej bezpieczna? Przeciwciała rzadko pojawiają się w czasie trwania ciąży, a jeśli już do tego dojdzie, to zwykle dzieje się to zwykle w trzecim trymestrze. Jest to najczęściej na tyle późno, że ich poziom nie jest wystarczająco wysoki, aby zagrozić dziecku. Zwykle do uczulenia na antygeny dziecka dochodzi podczas zakończenia ciąży (porodu lub poronienia), wtedy pojawia się większy kontakt matki z krwią dziecka. Problem zazwyczaj pojawia się w kolejnej ciąży, ponieważ przeciwciała mają dużo czasu, żeby "dojrzeć" i przybrać na sile. Jeśli kobieta jest w pierwszej ciąży i nie miała wcześniej innej możliwości "uczulenia" na pewne antygeny (poprzez kontakt z obcą krwią, na przykład podczas przetoczenia krwi niezgodnej grupowo, używania zanieczyszczonych strzykawek, czy sprzętu do tatuażu itp.), to pierwsza ciąża nie wiąże się zwykle z ryzykiem poważnych powikłań. Jakie badania pozwalają na diagnostykę ryzyka konfliktu? Kiedy powinny zostać wykonane? Diagnostyka konflikt serologicznego jest dość prosta. Zasadniczo składa się ona z dwóch etapów - pierwszy polega na ocenie przeciwciał krążących w krwi matki, drugi na badaniu płodu pod kątem anemii. Pierwszy krok to oczywiście badanie grupy krwi kobiety ciężarnej i jej partnera. W przypadku stwierdzenia niezgodności antygenowej (w konflikcie anty-D to sytuacja, kiedy matka jest Rh ujemna, a ojciec Rh dodatni, matka nie ma przeciwciał) badania na obecność przeciwciał przeciwko antygenowi D z układu Rh wykonuje się raz na trymestr. Jeśli przeciwciał nie stwierdza się – oznacza to brak konfliktu i koniec diagnostyki. Jeśli wykryje się przeciwciała, wówczas bada się ich miano co miesiąc. Jeśli ich poziom jest niebezpiecznie wysoki (przekroczy tzw. miano krytyczne, zwykle 1:8), kobietę ciężarną kieruje się do specjalistycznego ośrodka zajmującego się diagnostyką i terapią konfliktu serologicznego. U kobiet z wysokim mianem przeciwciał anty-D podstawowe znaczenie ma badanie USG, w którym bezpośrednio ocenia się już stan płodu. Badania USG wykonuje się co 1 – 2 tygodnie, w zależności od sytuacji. Pierwszym objawem anemii płodu w badaniu ultrasonograficznym jest przyspieszenie przepływów krwi w krążeniu płodowym. Bada się prędkość przepływu krwi w tętnicy środkowej mózgu płodu (MCA PSV), jeśli jest ona przyspieszona, wówczas istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo istotnej anemii. Jest to już zwykle równoznaczne z rozpoczęciem leczenia, które polega na wykonywaniu transfuzji dopłodowych krwi, które przeprowadza się w odstępach 2 – 3 tygodniowych aż do porodu. Podaje się dziecku do żyły pępowinowej koncentrat Rh ujemnych krwinek czerwonych, niewrażliwych na krążące przeciwciała. Zabieg ten wykonywany jest od lat 80-tych, ale ponieważ jest on trudny technicznie i wymaga pewnego doświadczenia, przeprowadza się go nadal tylko w wyspecjalizowanych ośrodkach. Pewną nowością w diagnostyce jest to, że począwszy od 11. tygodnia ciąży można również wykonać nieinwazyjnie badanie na obecność w krwi matki genu kodującego antygen D dziecka. Badanie to jest całkowi- cie bezpieczne, polega na pobraniu od kobiety próbki krwi. Na jego podstawie ciąży można wykryć, czy dziecko posiada gen D, czy nie, a więc czy jest Rh dodatnie, czy Rh ujemne. Badanie to może zrobić każda kobieta Rh ujemna zagrożona konfliktem. Jeśli okaże się, że dziecko jest Rh ujemne, nie ma potrzeby dalszego monitorowania pod kątem konfliktu serologicznego. Badanie to ma szczególne znaczenie u kobiet, które mają przeciwciała pochodzące z poprzednich ciąż i nie wiadomo, czy w obecnej ciąży dziecko jest zagrożone, czy nie. Jesteś w ciąży? Oto badania, które musisz zrobić: Na czym polega profilaktyka śródciążowa w ujęciu choroby hemolitycznej płodu? Profilaktyka konfliktu serologicznego polega na podawaniu kobiecie immunoglobuliny, czyli preparatu zawierającego naturalne przeciwciała anty-D. Jego rola polega na wiązaniu i neutralizacji krwinek czerwonych płodu, które przeszły do krążenia kobiety, co blokuje rozwój odpowiedzi immunologicznej. Wyróżniamy dwa rodzaje profilaktyki konfliktu serologicznego. Pierwszy, klasyczny, to podanie immunoglobuliny anty-D po porodzie czy poronieniu. Idea profilaktyki śródciążowej jest analogiczna - podając immunoglobulinę anty-D kobietom Rh ujemnym w 3 trymestrze (między 28. a 30. tygodniem ciąży) staramy się zabezpieczyć je przed możliwością immunizacji od momentu podania immunmoglobuliny, aż do porodu. Jest to sposób na dalsze zmniejszenie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego. Po zastosowaniu profilaktyki śród- ciążowej obowiązuje po porodzie badanie grupy krwi noworodka i ponowne podanie immunoglobuliny, jeśli jest on Rh dodatni. Pacjentki w Polsce powinny czuć się bezpiecznie, immunoglobulina jest refundowana. Niestety rzeczywistość jest inna i dostęp do świadczenia gwarantowanego pozostawia wiele do życzenia, a pacjentki nie otrzymują należytej profilaktyki. Kogo to dotyczy i dlaczego? Lekarz prowadzący powinien taką profilaktykę zaproponować kobiecie po ujemnym wyniku badania w kierunku przeciwciał anty-D, które wykonuje się między 21. a 26. tygodniem ciąży. Rezygnacja z profilaktyki może mieć miejsce jedynie w sytuacji, kiedy wiadomo, że dziecko jest Rh ujemne lub pacjentka z jakiegoś powodu nie wyraża zgody na podanie immunoglobuliny. Wszystkie kobiety powinny mieć powszechny dostęp do immunoprofilaktyki, ponieważ, podobnie jak inne świadczenia dla kobiet w ciąży, jest ona refundowana przez NFZ. W praktyce zdarza się jednak, że kobiety, które prowadzą ciąże poza systemem refundacji NFZ mają kłopot z uzyskaniem tego świadczenia bezpłatnie. Aby je uzyskać, wystarczy zwykle zarejestrować się w poradni mającej kontrakt z NFZ. W razie problemów, najlepiej o tym porozmawiać ze swoim lekarzem. Czy podanie immunoglobuliny jest bezpieczne dla kobiet w ciąży w ujęciu trwającej epidemii? Czy odporność mam po jej podaniu nie spada? Nie ma żadnych danych mówiących o tym, aby podanie immunoglobuliny anty-D miało jakikolwiek wpływ na odporność na zakażenie wirusem SARS-Cov – 2. Zalecane jest standardowe postepowanie. Ze względu na epidemię COVID-19 cześć pacjentek w obawie przed zarażeniem rezygnuje z profilaktyki śródciążowej lub przychodzi za późno, uważając, iż ryzyko zachorowania jest bardziej niebezpieczne niż sam konflikt serologiczny. Czy słusznie Pani Profesor? Rozumiem obawy kobiet ciężarnych przed zachorowaniem, ale nie ma powodu, aby unikać profilaktyki konfliktu serologicznego z powodu pandemii COVID-19. Przed udaniem się do lekarza trzeba się odpowiednio zabezpieczyć, podobnie, jak przed każdą inną wizytą lekarską, czy każdym innym wyjściem z domu. Epidemia minie, a konflikt serologiczny zostanie, ponieważ immunizacja organizmu kobiety, jeśli raz do niej dojdzie, przypomni o sobie w każdej kolejnej ciąży, w której dziecko posiadać będzie odpowiedni antygen. Zimmunizowaną kobietę, która zdecyduje się na kolejne ciąże, czeka wówczas częsta diagnostyka stanu dziecka, być może nawet leczenie wewnątrzmaciczne, z pewnością duży stres i jednak pewne ryzyko utraty ciąży. W przypadku konfliktu, podobnie, jak w innych sytuacjach – aktualne jest hasło - znacznie lepiej zapobiegać, niż leczyć. Profilaktyka jest bardzo skuteczna, bezpieczna i znacznie prostsza, niż leczenie. Czytaj więcej: Świadomy pacjent. Odpowiedzialne leczenie To może cię zainteresować: Jakie suplementy brać w ciąży? Paraliż ochrony zdrowia? "Lekarz nie zrobi USG za pomocą słuchawki telefonu" Najczęstsze mity na temat zapłodnienia in vitro Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. Grupy krwi - charakterystyka, dziedziczenie, konflikt serologiczny [WYJAŚNIAMY] Krew jest płynną tkanką łączną i krąży w naczyniach krwionośnych. Nie można jednak powiedzieć, że każdy człowiek posiada tę samą krew. Krew każdego z nas jest... Monika Wasilonek Mam objawy COVID-19, jaki test wykonać? Antygenowy czy serologiczny? Najpewniej większość osób w okresie pandemii doświadczyła lub doświadczy objawów infekcji, zastanawiając się przy tym czy to czasami nie COVID-19. Niektóre... Redakacja Medonet Konflikt serologiczny - definicja, skutki i objawy Na temat konfliktu serologicznego, jego diagnostyki, ryzyka z nim związanego, a także możliwości profilaktyki rozmawiamy z Prof. dr hab. n. med. Mirosławem... Joanna Lewandowska Konflikt serologiczny - czym jest i komu grozi? Profilaktyka i leczenie konfliktu serologicznego Konflikt serologiczny jest chorobą płodu, a później noworodka, całkowicie bezobjawową u matki. Czynnikiem, który prowadzi do zaistnienia konfliktu serologicznego... Chlamydia Trachomatis - typy serologiczne. Jakie choroby może wywoływać Chlamydia Trachomatis? W obrębie tego gatunku wyodrębniono kilkanaście typów serologicznych. Konflikt serologiczny Konflikt serologiczny to choroba hemolityczna noworodka. Polega na występowaniu w czerwonych lub białych krwinkach płodu cech antygenowych nie stwierdzonych u... Krzysztof Rytlewski Kwas foliowy - dlaczego jest tak ważny dla organizmu człowieka? Kto powinien przyjmować kwas foliowy? [WYJAŚNIAMY] Kwas foliowy to jedna z najpotrzebniejszych witamin w organizmie człowieka. Niestety prawie każda osoba ma mniejszy lub większy niedobór tej witaminy. Jednak... Lista leków refundowanych wrzesień 2020. Darmowe leki dla kobiet w ciąży i szczepienia na grypę dla seniorów Nowa lista leków refundowanych pojawia się co trzy miesiące, jednak w związku z panującą pandemią mieliśmy półroczną przerwę. Wczoraj na stronie Ministerstwa... Magda Ważna Ciąża może zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 Dotychczasowe badania pokazuję, że koronawirus bardzo rzadko przekracza barierę łożyska i zakaża płód, ale wciąż niewiele wiadomo na temat przebiegu COVID-19 u... Magda Ważna Wirusy, którymi może zarazić się dziecko. Niektóre mogą być groźniejsze niż koronawirus Cały świat żyje w lęku przed SARS-CoV-2. Boimy się o przyszłość, ale najbardziej o zdrowie swoje i swoich dzieci. Trzeba jednak pamiętać, że koronawirus nie jest... Radakcja Medonet

czy konflikt serologiczny utrudnia zajście w ciążę